Onze eerste 3 weken in Madagascar

Verslagje van onze eerste 3 weken Madagascar

We zijn alweer 3 weken in Madagascar, dus tijd voor een eerste verslagje.
Onze heenreis is prima verlopen. Trein naar Brussel, TGV naar Parijs, vlucht naar Antananarivo, alles was stipt op tijd. We hadden een nachtvlucht, dus de vlucht van 11 uur hebben we grotendeels duttend doorgebracht.
De luchthaven van Tana, zoals de Malagassiërs hun hoofdstad verkort noemen, was gewoon wat tarmac met een gebouw erop. Na landing dus gewoon vanuit het vliegtuig over de tarmac naar de aankomsthal wandelen. Even de thermometer aan ons oor om te kijken of we geen gele koorts meebrengen en we waren in Madagascar!
Hier kwam onze eerste kennismaking met de Malagassische (in)efficiëntie. Eerst langs een hokje waar ze je paspoort bekijken, dan naar een hokje betalen voor je visum. Vervolgens met die zegels naar een derde hokje waar dan 5 mensen aan het werken zijn. De eerste neemt je paspoort en zegels aan en legt het op een stapel. De volgende neemt het onderste van de stapel en maakt een aantekening. De derde zet een stempel en de vierde zet een officiële kribbel. De laatste mag dan zijn best doen om al die namen uit te spreken zodat je je door de massa kan wroeten om je paspoort terug aan te nemen. Maar na dit proces mogen we nu 3 maanden in Madagascar blijven!
Onze eerste taxirit in Madagascar naar onze B&B deed ons al onmiddellijk beseffen hoe arm het land is. Hoofdstad zijnde stonden er toch opmerkelijk veel houten hutjes. De stenen huizen die er stonden zijn volledig vervallen of gewoon niet afgewerkt. Overal zagen we straatkinderen lopen. Wanneer er dan twee blanken door de straat lopen, krijg je automatisch dat iedereen je iets wil verkopen. Of gaan de handjes in de lucht om te bedelen. We kopen van de ene dan maar wat mandarijnen, die we dan vervolgens aan de straatkinderen geven. We weten dat we daar niks mee veranderen, maar het is heel moeilijk om daar mee om te gaan. We zijn nog al in arme landen geweest maar Madagascar is het armste wat we al gezien hebben, nog armer dan Bolivië. Terwijl het land toch een paar troeven heeft, zoals vanille, cacao en zelfs olie. Maar door de allesoverheersende corruptie worden de rijken steeds rijker en de armen steeds armer.
Na een staatsgreep in 2009 en het daaropvolgende machtsvacuüm is de algemene toestand er dus niet op verbeterd voor de bevolking. Sterker nog: de laatste jaren is de middenklasse die er was langzaam maar zeker weggezonken in armoede. Sinds januari 2014 is er echter opnieuw een democratisch verkozen president aan de macht maar toch heerst de crisis vollop. Ook het toerisme is terug gevallen de afgelopen jaren. Tot nog toe heeft de nieuwe president dan ook geen verandering gebracht. Onwil of onkunde: dat is moeilijk te achterhalen voor buitenstaanders als ons maar de feiten zeggen genoeg.
Voor ons is het onbegrijpelijk dat de mensen dit allemaal accepteren. Ze zijn heel gelaten. De meerderheid gaat ook gewoon niet stemmen, omdat het toch niks verandert. Iedereen berust hier blijkbaar in zijn lot.
Die berusting en gelatenheid zien we overal. Het middel van transport is hier de taxibrousse. Kleine busjes waar normaal een 15-tal plaatsen zijn. Maar hier stouwen ze daar dus makkelijk 30 mensen in. En dan hangen er nog een paar aan de buitenkant... Op de stoel van de chauffeur kunnen ze hier ook met twee zitten. Gewoon iemand met zijn benen rond de versnellingspook. Het ene been bungelt dan ergens bij de gas. Maar de chauffeur vindt dat allemaal geen probleem. Verre van aangename ritten zijn dit dus. We hebben dan ook al snel beslist dat we onze afstanden gaan beperken tot maximum 4 tot 5 uur per dag in zo'n taxibrousse. We kunnen ons niet voorstellen dat de lokale bevolking dit wel aangenaam vindt maar niemand reclameert als ze weer een keer stoppen om nog meer mensen op te laden. Alweer die gelatenheid...
Overigens is 4 uur in de taxibrousse maar ongeveer 100 km. De wegen zijn hier of in slechte staat, of ze zijn er gewoon niet. Je verplaatsen is dus niet simpel. We gaan onze 3 maanden zeker nodig hebben om het eiland rond te kunnen geraken. Vliegen is ook een optie. Maar Air Madagascar wordt hier Air peut-être genoemd. Vluchten worden hier aan de lopende band geannuleerd. Of vertrekken met zeer veel vertraging. Een Duits koppel dat we al een paar keer zijn tegengekomen, kreeg bij het boeken van de eerste binnenlandse vlucht al te horen dat hun vlucht terug naar Parijs geannuleerd was. Ze konden pas 2 dagen later naar huis. We zijn dus benieuwd hoe dat bij ons gaat zijn. Na 3 maanden ondergedompeld te zijn in de Malagassische samenleving, gaan we waarschijnlijk ook in alles kunnen berusten :-)
Elektriciteit is hier ook een groot probleem. Om de haverklap valt die uit voor meerdere uren tot hele dagen. En dat is iets waar zelfs de locals zich druk in maken. Maar wij zijn er dus al aan gewend, mocht het deze winter thuis hetzelfde verhaal zijn :-)
Maar genoeg over de armoede en de ellende waarin ze hier leven! Malagassiërs zijn bijna allemaal goedlachs en vriendelijk. Ondanks de armoede hebben we ons nog niet onveilig gevoeld. We hebben ook nog niet het gevoel gehad dat we aan de lopende band worden afgezet. En als ze het al proberen, gaat het over een euro of zo. Voor ons stelt dat niks voor, maar hier verdient een ongeschoold iemand rond de 0,70 euro per dag. Een dokter of leerkracht verdient rond de 4 euro per dag. 93% van de bevolking verdient minder dan 1,5 euro per dag.
Met de munteenheid hier zijn we multimiljonairs. We kunnen maximum 400.000 Ariary per keer afhalen aan de automaat en 10.000 is het grootste bankbiljet. Dat is ongeveer 130 euro. Maar dan lopen we dus wel met een hele dikke pak geld rond. Een briefje van 1000 ariary is dus 0,30 euro en ze hebben ook nog briefjes van 100 ariary en zelfs nog kleinere munten. We doen maar niet de moeite om uit te tellen wat dat in euro is, want dat valt bijna niet meer te tellen.... In 2003 hebben ze hier de munteenheid veranderd van Franc Malagache (FMG) naar Ariary (Ar). 1 Ar is 5 FMG. Het rare is dat er hier nog altijd veel mensen tellen in FMG en dat die prijzen nog altijd op de menukaarten en zo staan. We hebben zelfs al een keer een rekening in een restaurant gekregen in FMG... Je moet dus iets betalen in een munt die niet meer bestaat...
Dit eerste stukje een beetje om te schetsen in wat voor land we ons bevinden. Maar we hebben natuurlijk ook al wel wat gedaan in die drie weken :-)
In Antananarivo hebben we wat door de stad gewandeld. De stad is omgeven door 12 heuvels. Op één van die heuvels staat een paleis wat we zijn gaan bezoeken. Onze gids was in het Frans. Maar ik begreep er niet al te veel van. Zowel mijn Frans als dat van hem was niet al te best...
Maar zoals met veel hoofdsteden in arme landen, is het niet zo heel aangenaam om daar te vertoeven. Dus zijn we snel vertrokken naar ons eerste nationaal park in Andasibe. Dit park ligt redelijk dicht bij de hoofdstad en is bekend voor de Indri. Een soort lemur die een heel apart geluid maakt. Krijsen eigenlijk. Om daar te geraken moesten we natuurlijk een taxibrousse nemen. Die vertrekken in iedere stad of dorp vanop een bepaalde verzamelplaats; een soort station eigenlijk.
Gewoon kijken wat er op de raam staat gekribbeld om te zien waar hij heen gaat en dan hopen dat er al wat mensen in die bus zitten want hij vertrekt pas als hij vol is. En dat kan dus soms lang wachten zijn... En vol is dus niet gewoon vol hé :-)
Maar onze eerste rit verliep redelijk soepel, het duurde alleen 2 uur voordat we uit Tana weg waren wegens een ongeval en aangezien er letterlijk maar 1 weg is... Na een paar uurtjes zaten we dus al midden in het regenwoud. In Andasibe is dat wel secundair regenwoud, want hier hebben ze al veel weggekapt. Maar de Indri is met uitsterven bedreigd en daarom nu dit nationaal park.
Wanneer ze een Indri gevangen houden om te kunnen kweken, stopt hij met eten. Hij eet alleen als hij vrij in de natuur is en gaat dus dood in gevangenschap. In Andasibe hebben we een nachtwandeling gemaakt (nacht betekent hier eigenlijk avond want om 18.00u is het pikdonker en komen de nachtdieren meteen tevoorschijn) en onze eerste nachtelijke lemur gezien, de muislemur. Een heel klein beestje dat amper 40 gram weegt. Er zitten hier ook ongelofelijk veel kameleons, kikkers, kevers, hagedissen,... Allemaal met hele speciale kleurtjes. Wij kennen er natuurlijk niks van maar vinden het wel allemaal mooi om te zien :-).
De volgende dag zijn we dan een tocht gaan maken om de Indri te spotten. De gidsen hebben op hun gsm het geluid van de Indri gezet om ze zo uit hun tent te lokken. En dat is gelukt. We hebben ze echt wel heel goed kunnen bekijken. Prachtige zwart met witte beestjes. Ongelofelijk hoe ze van boom naar boom kunnen springen en zich dan zo gemakkelijk met hun handen kunnen vastgrijpen.
Na onze eerste ervaring met het regenwoud zijn we richting Tamatave getrokken. Dit is de tweede grootste stad van Madagascar aan de oostkust van het eiland. Dit is het economische centrum van het land. Om daar te geraken hadden we bedacht om met de trein te gaan. Er zijn maar weinig treinverbindingen in Madagascar (3 of zo) en dit was er één van. Het leek ons een leuk alternatief voor de taxibrousse. Het duurt wel langer (een rit van 9 uur), maar het leek ons comfortabeler. Hoe naïef! Andasibe was het tweede station waar de trein langs kwam. Je zou dus denken dat er dan nog wel plaats is op die trein... Helaas hadden de plaatselijke scouts besloten om naar de zee te gaan. Dus 1 van de 3 wagons zat volledig vol met scouts die non-stop aan het zingen waren. Daartussen moesten wij dus nog een plaatsje zien te vinden. Zelf zagen we dat niet onmiddellijk. Maar vriendelijk als ze zijn, maken ze plaats voor ons. Gewoon met 3 op een bank voor 2. Dat viel nog redelijk mee. Maar naargelang we verder reden, kwamen er natuurlijk alleen maar mensen bij. En je kan op een bank voor 2 natuurlijk ook met 4 zitten. Uiteraard duurt de rit dan ook geen 9 uur, maar 12 uur. Dus 12 uur zwetend in een warme trein, dik op elkaar gestapeld met een hoop kabaal en gezang van de scouts... De eerste uren is dat nog grappig. Ze willen dan met ons op de foto en zitten natuurlijk steeds naar die rare blanken te kijken. Maar na een aantal uren begon het toch te wegen en naar een uur of 10 wil je er alleen maar af. We waren dan ook heel blij toen we uiteindelijk om 8 uur 's avonds het station van Tamatave binnen reden.
Gelukkig bleek het hotelletje dat we hadden uitgezocht een absolute meevaller. We hadden zelfs een regendouche, waar we met veel plezier gebruik van hebben gemaakt. In Tamatave zitten ook veel expats, dus je merkt toch dat de voorzieningen daar een beetje op zijn afgestemd.
Tamatave was onze uitvalbasis om het eilandje Ile Sainte Marie te gaan verkennen. Rond dit eilandje aan de oostkust van Madagascar, zijn de bultrugwalvissen van juli tot september te vinden. Die komen hier paren en jongen. Om er te geraken moesten we eerst weer een aantal uren op de taxibrousse en dan op een boot. Op de heenreis verliep dit allemaal redelijk goed (een aantal uren wachten vinden we ondertussen al normaal). Op het eiland hadden we een B&B gereserveerd bij Thierry en Carine. Twee Fransen die met hun 2 dochters nu 4 jaar in Madagascar waren. Ook dit was dik in orde. Een mooie bungalow direct aan de zee, voeten in het water zoals ze hier zeggen.
Bij hun hebben we dan een scooter gehuurd om een beetje rond te rijden op het eilandje. En we zijn natuurlijk de boot op gegaan om de walvissen te gaan spotten. Dit was echt heel leuk en indrukwekkend. Die beesten zijn gigantisch en het is prachtig om te zien wanneer ze uit het water springen. Alleen dit op foto vastleggen, bleek niet zo simpel... Normaal blijft de boot ook 15 min. stil op het water liggen zodat je hun geluid kan horen met een onderwatersonar. Maar dat doen ze niet als er iemand zeeziek is. En dat was helaas ik. Ondanks de pillen, had ik het zitten :-( Maar toch was het het waard om ze te kunnen zien!
Ons plan na Ile Sainte Marie was om naar Maroantsetra te gaan. Hier ligt ook een heel mooi nationaal park. Maar de weg hiernaartoe bestaat niet. Het is het slechtste stuk van heel Madagascar, de befaamde RN5. In het regenseizoen is het onmogelijk om er te geraken. Maar omdat wij nu in het droge seizoen hier zijn, hadden we het willen proberen met een 4x 4 te huren met chauffeur. We wisten dat dat een dure kost ging zijn, maar we wilden het toch doen. Helaas vonden we niemand zo gek om ons te brengen. Ze wilden er echt niet aan beginnen. Alleen de taxibrousses gingen. Maar die doen er 3 tot 5 dagen over om er te geraken. En het is maar 140 km... Dat zagen we toch niet zitten, om zoveel dagen in een taxibrousse te kruipen en volledig door elkaar geschud te worden. Dus dit plan hebben we moeten laten varen. Het zal waarschijnlijk niet het laatste zijn :-)
Dus dan maar vliegen. Vanuit Tamatave zijn we vervolgens naar Sambava gevlogen om Marojejy NP te gaan verkennen. Hier hebben we een trekking gedaan van 4 dagen in het regenwoud. Dit is wel nog primair regenwoud (nog nooit gerooid dus). Het is nu ook Wereld Erfgoed. Dit NP is de thuisbasis van de Silky Sifaka. Ook een soort lemur die heel mooi wit is. In het park lagen er 3 kampen op verschillende hoogtes, waar je kon blijven slapen in een houten hutje. Er was ook een kookruimte voorzien en ze hadden zelfs een echte wc naar boven gesleept. Onze gids Guy sprak goed Engels en was echt super enthousiast. Hij deed serieus zijn best om ons zoveel mogelijk te laten zien. We snappen ook nog altijd niet hoe hij zo snel die kleine hagedissen, kameleons, rupsen, lemuren, vogels, ... ziet. Het was echt de moeite.
Wanneer je hier een nationaal park bezoekt is het verplicht om een gids mee nemen; anders kom je het park niet in. Voor meerdaagse trekkings hebben ze dan ook nog dragers en koks om het de toeristen zo makkelijk mogelijk te maken. Het is dan wel de bedoeling dat jij het eten koopt voor de gids, kok, dragers en voor onszelf. Maar we hadden totaal geen idee hoe we dat moesten aanpakken. Als voorbeeld zeiden ze dat we dan 8 kg rijst mee moesten nemen, 30 eieren, aardappelen, wortelen, kip, vlees,... Maar je kan ook zonder kok de trekking doen. Dan moest je alleen meer betalen voor de gids en dragers, omdat die dan voor hun eigen eten moesten zorgen: dat leek ons toch handiger want we hadden echt geen idee wat je voor hun moet zorgen. Als wij zelf op trektocht gaan, is het gewoon pasta met een blik vis erin en champignons :-). Maar dat eten ze hier niet echt... Ze eten liever 3 x per dag rijst.
Het waren 4 leuke dagen waarin we veel gezien hebben: silky sifaka, bamboe lemur, ringstaart mangoest, helmet vanga, duizendpoten, grote en kleine gecko's, reuzenmieren,...
De silky sifaka hebben we echt van op een paar meter kunnen bewonderen. Een familie van 6 volwassen lemuren en een baby zaten wat op en neer te springen in de bomen vlak voor ons. Ze gingen elkaar ook wat zitten wassen, zodat we ze heel goed konden bekijken. Blijkbaar hebben we geluk gehad dat we ze gezien hebben, want twee andere koppels die we tegenkwamen op de kampplaatsen, hadden ze niet gezien.
Nu zijn we weer terug in Sambava. Morgen gaan we een vanilleplantage bezoeken en met een pirogue (bootje) op de rivier varen. En woensdag vliegen we dan helemaal naar het uiterste noorden van het land, naar Diego Suarez.
Ik was van plan om een kort verslagje te typen, maar dat is dus duidelijk mislukt. Een deel zal zeker al afgehaakt zijn :-)
Hopelijk is op het thuisfront alles goed met iedereen!
Veel Malagassische groetjes,
Bregje en Tom
P.S.: de foto's staan op facebook, want ik krijg het niet klaar om ze er hier op te zetten. De computer loopt er steeds op vast...